Specjalista Eneko Baz podkreśla znaczenie funkcji mięśni w regulacji układu hormonalnego, metabolizmu i zapobieganiu urazom.
Treningi siłowe nie są już domeną wyłącznie miłośników siłowni lub osób dążących do uzyskania atletycznej sylwetki. Coraz więcej specjalistów zgadza się, że budowanie masy mięśniowej to bezpośrednia inwestycja w zdrowie, energię i długowieczność.
Według Eneko Baza, twórcy Bazman Science i autorytetu w dziedzinie treningów opartych na danych naukowych, mięśnie to znacznie więcej niż tylko kwestia estetyczna: są one podstawą profilaktyki chorób, wzmacniania ciała i poprawy jakości życia, zwłaszcza u osób dorosłych i starszych. Podsumowuje to jasno: „Trening siłowy jest potrzebny nie tylko po to, aby dobrze wyglądać, ale także po to, aby dobrze żyć”.
Ten pogląd, popierany przez lekarzy i specjalistów, podkreśla, że mięśnie nie tylko poruszają ciałem, ale także działają jako kluczowy organ wpływający na ogólne samopoczucie.
Baz wyjaśnił, że mięśnie pełnią funkcje endokrynologiczne, parakrynologiczne i autokrynologiczne, co oznacza, że podczas skurczu wydzielają substancje podobne do hormonów, które oddziałują zarówno na pobliskie tkanki, jak i na odległe narządy.
Interakcja ta wykracza daleko poza zakres ruchomości: skurcze mięśni i trening siłowy przyczyniają się do dłuższego i lepszego życia, ponieważ wpływają na zdrowie kości, metabolizm i funkcje poznawcze.
Skurcze mięśni i trening siłowy
Zrozumienie różnicy między zwykłym skurczem mięśni a treningiem siłowym jest kluczem do zrozumienia, w jaki sposób organizm naprawdę się poprawia. Chociaż każda aktywność fizyczna, taka jak chodzenie lub bieganie, aktywuje mięśnie, ten rodzaj ćwiczeń idzie jeszcze dalej: trenuje układ nerwowy, aby komunikował się z większą precyzją i skutecznością, optymalizując koordynację, siłę i reakcję organizmu na wszelkie obciążenia fizyczne.
Baz wyjaśnił, że ten rodzaj treningu optymalizuje koordynację między mięśniami a zdolnością układu nerwowego do wysyłania impulsów, co prowadzi do bardziej efektywnych ruchów i lepszej adaptacji tkanki mięśniowej.
W ten sposób trening siłowy staje się specyficznym i skutecznym narzędziem wzmacniania zdolności fizycznych i funkcjonalnych.
Wpływ masy mięśniowej staje się jeszcze bardziej znaczący dla osób dorosłych i starszych, u których sarkopenia — postępująca utrata masy mięśniowej i siły — stanowi coraz poważniejszy problem. Baz podkreślił, że silne mięśnie sprzyjają zdrowiu kości i strukturze ciała, która chroni przed urazami i kruchością.
Efekt ten jest szczególnie ważny dla kobiet, które wraz z wiekiem doświadczają spadku poziomu estrogenu, hormonu, który choć mniej widoczny niż testosteron, pełni podobne funkcje w utrzymaniu masy mięśniowej i siły.
Samodzielność i niezależność w starszym wieku w dużej mierze zależą od zdolności mięśniowych i koordynacji nerwowo-mięśniowej, co ma bezpośredni wpływ na jakość życia i samopoczucie psychiczne.
Więcej niż estetyka: zdrowie i funkcjonalność
Według Baza trening siłowy nie tylko poprawia strukturę i siłę, ale także pozytywnie wpływa na samoocenę i zdrowie poznawcze.
„Może to pozwolić nam żyć dłużej i cieszyć się lepszą jakością życia” – powiedział ekspert.
Zaznaczył jednak, że takie ćwiczenia powinny być uzupełniane ćwiczeniami wytrzymałościowymi i cardio, ponieważ równowaga między różnymi formami treningu ma fundamentalne znaczenie dla optymalnego stanu zdrowia.
Jeśli chodzi o postrzeganie społeczne, Baz wyjaśnił, że przyrost zdrowej masy mięśniowej nie powinien być mylony z ekstremalnym kulturystą. Wizerunek długowieczności i sprawności fizycznej, którego przykładem są aktywni seniorzy, nie oznacza nadmiernej muskulatury, ale wystarczającą ilość masy mięśniowej, która pozwala bez problemu radzić sobie z codziennymi zadaniami.
Osiągnięcie „nadmiernej masy mięśniowej” jest mało prawdopodobne dla większości ludzi, ponieważ wymaga wielu lat intensywnych treningów, wysokiego spożycia kalorii i, w wielu przypadkach, stosowania substancji, które mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Jeśli chodzi o widoczność zmian mięśniowych, Baz wyjaśnił, że wewnętrzne i strukturalne adaptacje mięśni zwykle pojawiają się stopniowo. Chociaż mikroskopijne zmiany można zaobserwować już w pierwszych tygodniach treningu, widoczne rezultaty pojawiają się zazwyczaj po półtora-dwóch miesiącach.
„Zmiany nie są zbyt radykalne. Jeśli chcesz zobaczyć bardziej radykalne zmiany, musisz trenować przez rok, półtora roku, a nawet dwa lata, aby móc powiedzieć: „Wow, co za niesamowita transformacja” — zauważył specjalista. Fizjologia i mity dotyczące wzrostu mięśni Fizjologiczne wyjaśnienie hipertrofii mięśni – procesu, w którym włókna mięśniowe zwiększają swoją wielkość – było jednym z głównych punktów wystąpienia Bazego. Mięsień składa się z długich włókien zwanych miofibryłami, które grupują się w wiązki i tworzą cały mięsień.
Skurcz mięśni rozpoczyna się od impulsu elektrycznego wysyłanego z mózgu i rdzenia kręgowego, sygnału, który aktywuje niezbędne białka — takie jak aktyna i miozyna — w sarkomerach, jednostkach odpowiedzialnych za ruch. Kiedy napięcie osiąga określony poziom, układ nerwowy angażuje więcej włókien mięśniowych, aby utrzymać wysiłek, uzyskując silniejszą i bardziej skoordynowaną reakcję. W tym momencie ciało nie tylko się porusza: dostosowuje się i wzmacnia, zwiększając swoją precyzję z każdym skurczem. Baz wyjaśnił, że istnieją dwa kluczowe pojęcia: hipertrofia, czyli zwiększenie rozmiaru włókien mięśniowych, oraz hiperplazja, czyli tworzenie nowych włókien.
U ludzi dowody na hiperplazję są ograniczone i nie uważa się jej za główny mechanizm wzrostu masy mięśniowej. „Hipertrofia występuje, gdy włókna stają się większe. Gdy układ nerwowy działa bardziej efektywnie, następuje wzrost siły” – wyjaśnił Baz.
W ten sposób wzrost mięśni jest adaptacją do wymagań narzuconych przez trening, a nie wynikiem „rozerwania” włókien, jak sugeruje powszechny mit. Specjalista obalił również jeden z najpopularniejszych mitów dotyczących treningów: przekonanie, że siła i rozmiar mięśni zawsze idą w parze.
W rzeczywistości można nabrać siły bez widocznego wzrostu objętości mięśni, ponieważ układ nerwowy dostosowuje się, poprawia wydajność i sprawia, że włókna pracują w sposób bardziej skoordynowany i precyzyjny.
