Po południu 7 października 2025 r. grupa argentyńskich paleontologów przeżyła historyczny moment, który połączył naukę i emocje. Podczas transmisji na żywo z północy prowincji Río Negro, w samym sercu Patagonii, zespół Laboratorium Anatomii Porównawczej i Ewolucji Kręgowców (LACEV) Argentyńskiego Muzeum Nauk Przyrodniczych (MACN) podniósł z piasku owalny przedmiot, który wyglądał jak zwykła skamielina. W ciągu kilku sekund zrozumieli, że trzymają w rękach coś niezwykłego: prawie nienaruszone jajo dinozaura, zachowane przez ponad 70 milionów lat.
„Czy to skamielina, stary?” – wykrzyknął z niedowierzaniem paleontolog Federico Agnolín przed kamerami. Znalezisko zostało zarejestrowane i udostępnione na żywo za pośrednictwem @paleocueva.lacev, oficjalnego konta laboratorium, i wywołało falę zdumienia na całym świecie. Jak opisuje Constanza V. Paura w National Geographic , scena ta przedstawia „dokładny moment, w którym nauka i ludzkie emocje łączą się w jednym obrazie”.
Skamielina pojawiła się kilka centymetrów pod powierzchnią, pokryta warstwą drobnego piasku. Jej kształt, tekstura i doskonale zachowana skorupa zadziwiły nawet badaczy. „Była tak dobrze zachowana, że wyglądała jak świeża” – powiedział Agnolín w późniejszym wywiadzie dla El País Ciencia. Wokół niej pojawiły się fragmenty innych lęgów, kości i skamieniałości małych gadów i ssaków, co sugeruje, że obszar ten był dawną strefą lęgową z późnej kredy.
Prehistoryczna kapsuła czasu
Odkrycie jest częścią Ekspedycji Kredowej I, wspieranej przez Krajową Radę Badań Naukowych i Technicznych (CONICET), Fundację Azara, National Geographic Society oraz rząd prowincji Río Negro. Według wstępnych analiz jajo mogło należeć do gatunku Bonapartenykus, małego mięsożernego dinozaura teropoda opisanego w Patagonii w 2012 roku. Jeśli tomografia komputerowa i skanowanie 3D potwierdzą obecność materiału embrionalnego, będziemy mieli do czynienia z jednym z najbardziej wyjątkowych znalezisk paleontologicznych w Ameryce Południowej: rozwijającym się embrionem mięsożernego dinozaura, który może ujawnić szczegóły dotyczące jego postawy, wzrostu, a nawet układu oddechowego.
70 milionów lat temu północna część Río Negro była krajobrazem lagun i lasów, w którym współistniały dinozaury, prymitywne ptaki i małe ssaki. Jak wyjaśnia Argentyńskie Muzeum Nauk Przyrodniczych, odkrycie to stanowi bezpośrednie okno na ten ekosystem i może dostarczyć nieznanych dotąd informacji na temat strategii gniazdowania i rozmnażania dinozaurów na półkuli południowej.
Region Patagonii był już miejscem znaczących odkryć paleontologicznych. W latach 90. XX wieku na stanowisku archeologicznym Auca Mahuevo (Neuquén) naukowcy znaleźli jaja z embrionami tytanozaurów, niektóre z nich z odciskiem skamieniałej skóry. Te badania, prowadzone przez Luisa Chiappe, zostały opublikowane w czasopiśmie Nature i otworzyły nowe pole badań nad rozwojem embrionalnym dinozaurów. Kilkadziesiąt lat później inna praca CONICET opublikowana w Current Biology opisała pierwszą trójwymiarową czaszkę embrionu tytanozaura zachowaną w wyjątkowym stanie.
Odkrycie w Río Negro może poszerzyć to dziedzictwo, tym razem w linii mięsożernych dinozaurów. Jak wyjaśniła ekipa LACEV w swoich oświadczeniach, w najbliższych miesiącach skamielina zostanie poddana badaniom mikrotomografii i skanowaniu 3D, aby potwierdzić, czy zawiera embrion i w jakim stadium rozwoju się znajdował.
Oprócz wartości naukowej odkrycie to symbolizuje nowy sposób rozumienia popularyzacji nauki: nauka, która nie chowa się za laboratoriami, ale zaprasza publiczność do oglądania, emocjonowania się i dzielenia się zdumieniem wiedzą w czasie rzeczywistym. Jak podsumował Agnolín, „nauka również może wzbudzać emocje, co nie umniejsza jej rygoru”.
