Każdy, kto kiedykolwiek spotkał się z sytuacją, w której jego pies wpatrywał się w niego podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych, z pewnością zadał sobie pytanie: „Dlaczego tak na mnie patrzy?”. Pierwsze wrażenie może być różne – od dziwnego, niezręcznego, a nawet komicznego zachowania, ale jak to często bywa w przypadku wielu psich nawyków, za tymi uważnymi oczami kryje się coś więcej, niż się wydaje.
Nie jest to moment popisywania się, ale zachowanie odzwierciedlające instynkt, zaufanie i potrzebę bezpieczeństwa. Przypomina nam to, że chociaż żyjemy w bliskim kontakcie z naszymi psami, niektóre zachowania są głęboko zakorzenione w ich biologii i sposobie postrzegania świata.
Narażona pozycja
Podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych psy znajdują się w szczególnie narażonej sytuacji. W naturze każde zwierzę przyjmujące tę pozycję byłoby narażone na atak drapieżników lub inne zagrożenia, nie będąc w stanie szybko zareagować. Spoglądanie na swojego właściciela podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych jest w wielu przypadkach mechanizmem bezpieczeństwa, mającym na celu upewnienie się, że ich „opiekun” jest w pobliżu i czujny.
Młode lub niespokojne psy wykazują to zachowanie częściej, podczas gdy te, które dopiero co trafiły do nowego domu, mają traumatyczne doświadczenia z przeszłości lub nigdy nie miały bezpiecznego miejsca do załatwiania swoich potrzeb, mogą być szczególnie wrażliwe w tym momencie. Spojrzenie skierowane na człowieka zapewnia im swego rodzaju emocjonalne wsparcie.
Poszukiwanie aprobaty
Innym częstym powodem jest związek z nagrodą i zdobytą wiedzą. Podczas nauki załatwiania potrzeb fizjologicznych na zewnątrz psy zazwyczaj otrzymują pochwały lub nagrody za każdym razem, gdy trafią w odpowiednie miejsce. Nawet jeśli ten etap nauki dobiegł końca, skojarzenie pozostaje. Spojrzenie może być niejawnym sprawdzeniem: „Czy robię to dobrze?”, „Czy teraz dostanę nagrodę?”.
Cicha komunikacja
Niektóre zachowania, które wydają nam się dziwne, mają czysto komunikacyjne korzenie. Psy nie odczuwają wstydu ani nie mają ludzkiej moralności, ale ich zachowanie odzwierciedla potrzeby fizyczne, emocje i sygnały ostrzegawcze. Spojrzenie podczas defekacji jest częścią ich języka ciała i sposobem na utrzymanie więzi społecznej podczas wykonywania innej fizjologicznej czynności.
Obserwując psa, można dostrzec drobne sygnały towarzyszące temu spojrzeniu, takie jak napięta postawa lub ruchy wskazujące na gotowość i czujność. Prawidłowa interpretacja tych sygnałów pomaga lepiej zrozumieć emocje psa i wzmocnić wzajemną komunikację.
Czy należy odwzajemnić spojrzenie, czy odwrócić wzrok?
Wiele osób mieszkających z psami zastanawiało się zapewne, czy należy odwzajemnić spojrzenie, odwrócić wzrok, czy po prostu zignorować tę sytuację. Odpowiedź zależy od kontekstu i więzi, jaką mamy z psem.
Utrzymanie wzroku może przekazać mu poczucie bezpieczeństwa i wzmocnić zaufanie. Z drugiej strony, odwrócenie wzroku nie stanowi żadnego problemu; w rzeczywistości niektóre psy preferują pewien stopień prywatności, chowając się za krzakami, drzewami lub odwracając się plecami. Kluczem jest obserwowanie ich języka ciała i zachowywanie się w sposób, który sprawi, że poczują się komfortowo i bezpiecznie.
Co ciekawe, takie zachowanie polegające na nawiązaniu kontaktu wzrokowego w tak intymnym momencie może również wzmocnić relację między człowiekiem a psem. Badania naukowe wykazały, że długie spojrzenie psa na swojego właściciela zwiększa poziom oksytocyny u obu stron. Tak więc nawet tak codzienna czynność, jak załatwianie potrzeb fizjologicznych, może stać się cichym gestem nawiązania więzi.
Choć może się to wydawać dziwne lub niewygodne, spojrzenie naszego psa podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych nie jest oznaką dyskomfortu. Jest to połączenie instynktu, potrzeby bezpieczeństwa, pamięci o przeszłych nagrodach i cichej komunikacji.
